Welcome


Welkom op de startpagina 'Psychofarmacologie Medische Psychologie' 

Het hebben van een lichamelijke (somatische) aandoening kan ingrijpende gevolgen hebben voor het dagelijks functioneren. Bij vrijwel iedere somatische aandoening krijgen veel patiënten te maken een verandering van stemming, zoals somberheid of angst. Voor een deel zijn deze stemmingklachten terug te voeren op de biologische ontregeling van de somatische aandoening, maar ook spelen geslacht, leeftijd, leefstijl keuzes en persoonlijkheid een rol bij het voorkomen van psychologische klachten. Deze psychologische klachten spelen vervolgens een belangrijke rol bij het verdere beloop van de somatische aandoening. Dat kan zich bijvoorbeeld uiten in een verandering van leefstijl keuzes (bijv. minder actief worden, verandering van eetpatroon, therapie- en medicatietrouw), maar kan ook directe gevolgen hebben voor de ervaren ernst van de aandoening.

 

Het onderzoeksgebied van de Medische Psychologie richt zich op psychologische processen die een rol spelen bij het onstaan en verdere beloop van somatische aandoeningen.

 

Update per 2022:

Na 10 jaar is deze website aan vervanging toe. De bestaande pagina's blijven bestaan en er wordt naar gelinkt, maar er komt een nieuwe pagina met layout die vanaf 2023 ingezet gaat worden. 

De nieuwe psychofarmacologie website is hier te vinden: https://sites.google.com/tilburguniversity.edu/tiupsychofarmacologie/startpagina  

 

Op de onderstaande pagina's worden somatische aandoeningen beschreven, in combinatie met veelvoorkomende psychologische klachten als een depressieve stemming of angstklachten, en de interactie tussen beiden, daarbij rekening houdend met medicatiegebruik. De onderstaande pagina's zijn gemaakt door de master studenten Medische Psychologie als online-opdracht voor het vak Psychofarmacologie, Tilburg University. Het eerste jaar dat deze opdracht tot stand is gekomen (2012) zijn er 12 topics behandeld. Jaarlijks komen er 12 tot 15 topics bij, te vinden op de onderstaande pagina's:

 

Hart- en vaatziekten:

     Angina pectoris en angst (groep 15_14)

     Angina pectoris en Depressie (groep 21_10)

    Atriumfibrilleren en angst (groep 16_11)

     Cardiomyopathie en angst (groep 15_1) 

     Cerebrovasculair accident (CVA) en depressie (groep 13_2: 1e prijs WIKI Award 2013)

    Coronaire Microvasculaire Disfunctie (CMD) en psychosociale factoren (groep 18 03: 2e prijs WIKI Award 2018 )

    CVA en angst (groep 17_04)

    CVA en psychosociale gevolgen (groep 18 11)

     Hartfalen en depressie (groep 12_1)

    Hartfalen en angst met rol van sekse/gender (groep 18 8)

    Harttransplantatie en angst (groep 13_4)

     Myocard Infarct en angst (hartinfarct, groep 12_8)

     Myocard Infarct en depressie (groep 13_12)

     Myocard Infarct en Posttraumatische Stressstoornis (groep 14_10)

    Spontaneous Coronary Artery Dissection (SCAD) en angst (groep 22_02)

 

 

Oncologie:

    Acute lymfatische leukemie en angst (groep 15_9)

   Baarmoederhalskanker en angst (groep 20_08)   

    Borstkanker bij mannen en psychologische klachten (groep 19_13)

   Borstkanker en angst (groep 15_5: 3e prijs WIKI Award 2015)

   Borstkanker en cognitieve problemen (groep 19_01: 3e prijs WIKI award 2019)

    Borstkanker en depressie (groep 12_7) 

    Borstkanker en posttraumatische stressstoornis (PTSS) (groep 19_02)

   Borstkanker en sexuele problemen (groep 14_14)

    Chronische myeloïde leukemie en depressie (groep 13_10)

   Colorectaal carcinoom en depressie (groep 15_13)

   Darmkanker en sexualiteit (groep 17_12)

   Eierstokkanker en depressie (groepje 22_10)

   Hersentumoren en cognitief functioneren (groep 13_5)

    Hersentumor (astrocytair) en angst (groep 20_06)

   Hodgkinlymfoom en depressie (groep 16_01: 3e prijs WIKI Award 2016)

    Huidkanker en Angst (groep 21_05)

    Leukemie bij kinderen en angst (groep 20_03)

   Leukemie bij kinderen en cognitieve beperkingen (groep 18 12)
    Longkanker en angst (groep 12_11)

    Longkanker en depressie (groep 15_12)

   Prostaatkanker behandeld met hormoontherapie en seksualiteit (groep 19_04)

    Prostaatkanker en depressie (groep 14_13)

    Slokdarmkanker en depressie (groep 13_14)

 

 

Endocriene en metabole aandoeningen: 

   Anorexia nervosa en angst (groep 22_04)

    Diabetes mellitus en angst (groep 14_08: 3e prijs WIKI Award 2014) 

    Diabetes mellitus Type 1 en Anorexia Nervosa (groep 13_1)  

    Diabetes en depressie (groep 12_12)

    Diabetes en seksuele problemen (groep 20_01)

   Diabetische neuropathie en depressie (groep 16_7)

   Hypothyroïdie en depressie (groep 17_11)

    Obesitas en depressie (groep 13_6)  

    Nierinsufficientie en Depressie (groep 13_3)

    Nierschade (chronisch) en cognitief disfunctioneren (groep 20_05)

   Niertransplantatie en angst (groep 16_6) 

   Vitamine B12 tekort en depressie (groep 18 1: 1e prijs WIKI Award 2018)

   Vitamine B12 tekort en psychose (groep 22_07)

   Vitamine D tekort en depressie (groep 22_14)

 

Luchtweg aandoeningen:

   Astma en depressie (groep 16_3)

   COPD en angst (groep 13_7: *gedeelde* 2e prijs WIKI Award 2013)

   COPD en depressie (groep 17_05) 

   COPD en intimiteit (groep 19_09)

   Longtransplantatie en depressie (22_11)

 

Maag-Lever-Darm aandoeningen: 

   Coeliakie en depressie (groep 17_08)

   Crohn's disease, ziekte van Crohn en depressie (groep 12_9: 2e prijs WIKI Award 2012 )   

   Inflammatory Bowel Disease en eetstoornissen (groep 18 2)

  Prikkelbare darm syndroom (PDS) en depressie (groep 22_06)

   Verstoord Microbioom en Depressie (groep 20_10)    

   Ziekte van Crohn en angst (groep 17_02) 

  Ziekte van Crohn en intimiteit (groep 18 6)

 

Ontstekingsaandoeningen:

  Jeugdreuma en angst (groep 15_10)

   Reumatoïde Artritis en Angst (groep 20_11) 

  Reumatoïde artritis en depressie (groep 12_10)

   Reumatoïde artritis en seksualiteit (groep 21_12: 2e prijs WIKI Award 2021)

  Reumatoïde artritis en slaapstoornissen (groep 22_13)

  Systemische Lupus Erythematodes (SLE) en depressie (groep 13_11: *gedeelde* 2e prijs WIKI Award 2013)

   Sarcoïdose en psychosociale problemen en vermoeidheid (groep 17_06) 

   Ziekte van Graves en depressie (groep 16_10)

 

 

Aandoeningen van het zenuwstelsel:

    Alzheimer en angst (groep 16_2)

     Alzheimer en depressie (groep 12_6: 1e prijs WIKI Award 2012)

    Alzheimer en slaapproblemen (groep 18 10)

     Amyotrofe Laterale Sclerose (ALS) en psychologisch functioneren (groep 13_8) 

     Clusterhoofdpijn en depressie (groep 19_05: 2e prijs WIKI Award 2019)

     Delier (groep 13_13: 3e prijs WIKI Award 2013) 

     Dwarslaesie en depressie (groep 19_06)

     Epilepsie en angst (groep 15_4: 2e prijs WIKI Award 2015)

    Epilepsie en cognitieve beperkingen (groep 22_09)

     Epilepsie en depressie (groep 12_2)

    Gilles de la Tourette; relatie met OCD en ADHD (groep 13_9)

    Gilles de la Tourette en Depressie (groep 21_07)

     Huntington en depressie (groep 14_05: 1e prijs WIKI Award 2014)

     Multiple Sclerose en cognitief functioneren (groep 15_7)

     Migraine en angst (groep 14_03)

    Migraine en depressie (groep 19_07)

     Multiple Sclerose en depressie (groep 12_5: 3e prijs WIKI Award 2012)

    Multiple Sclerose en angst (groep 18 4) 

    Multiple Sclerose en Seksuele Problemen (groep 19_10)

    Myasthenia gravis en Depressie (groep 21_09 : 3e prijs WIKI Award 2021)

    Niet aangeboren Hersenletsel en Agitatie (groep 21_08)

    Parkinson en angst (groep 16_9)

     Parkinson en depressie (groep 12_3)

    Parkinson en Psychose (groep 22_15)

    Parkinson en seksualiteit (groep 20_07)

     Psychotische symptomen bij Lewy body Dementie (groep 14_12: 2e prijs WIKI Award 2014)

     Restless Legs Syndrome en Depressie (groep 21_06) 

     Tinnitus en depressie (groep 17_10)

     Traumatisch Hersenletsel en Depressie (groep 14_15)

     Trigeminus neuralgie en depressie (groep 14_09)

     Vasculaire dementie en depressie (groep 14_07)          

   

Infectieuze aandoeningen:      

     Cognitief functioneren bij de ziekte van Lyme (groep 14_06)

     Chronische Lyme en depressie (groep 16_12: 2e prijs WIKI Award 2016)

     Hepatitis C en depressie (groep 19_14: 1e prijs WIKI Award 2019)

     HIV en angstklachten (groep 12_4)

     HIV en depressie (groep 14_02)

     HIV en seksuele intimiteit (groep 22_03)

     HIV en stress (groep 17_03)

 

Mentale en gedragsaandoeningen:

     ADHD en angst, bij kinderen (groep 14_11)

     OCD en bipolaire stoornis (groep 16_4)

       Schizofrenie en depressie (groep 15_2)

 

Sex, sekse en gender, zwangerschap en geboorte:

     Endometriose en Angst (groep 20_02)

    Endometriose en depressie (groep 16_14)

    Foetaal Alcohol Spectrum Stoornissen en Psychosociaal functioneren (groep 18 7)

    Genderdysforie en angst (groep 19_03)

     Genderdysforie en depressie (groep 17_09) 

    Onvruchtbaarheid en depressie (groep 16_8) 

    Premature ovariële insufficiëntie en depressie (groep 19_12)

     Polycysteus ovariumsyndroom en depressie (groep 14_01)

    Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS) en Angst (groep 21_02)

    Polycysteus ovarium syndroom (PCOS) en seksuele problemen (groep 22_01)

     Postpartum psychose (groep 15_8)

     Pre-eclampsie en posttraumatisch stresssyndroom (groep 14_16)

    Pre-eclampsie en postpartum depressie (groep 22_12)

     Vroegtijdige puberteit (pubertas praecox) en depressie (groep 19_08)

    Zwangerschapsmisselijkheid (Hyperemesis gravidarum) en een depressieve stoornis (groep 22_08)

 

Slaap:

     Narcolepsie en angst (groep 19_11)     

    Narcolepsie en depressie (groep 16_5)

    Insomnia en depressie (groep 17_01)

 

Pijnaandoening:

     Complex regionaal pijnsyndroom en depressie (groep 15_3: 1e prijs WIKI Award 2015)

     Fantoompijn en psychosociale problemen (groep 18 9)

 

Huidaandoening:

     Acne en Depressie (groep 21_03) 

      Alopecia areata en depressie (groep 21_04: 1e prijs WIKI Award 2021) 

     Brandwonden en PTSS (groep 16_13: 1e prijs WIKI Award 2016)

     Psoriasis en Depressie (groep 14_04)

      Psoriasis en Intimiteit (groep 21_01) 

    Vitiligo en depressie (groep 22_05)  

 

Erfelijke aandoeningen:

    Duchenne spierdystrofie en ADHD (groep 15_6)

    Cystic fibrosis en angst (groep 18 05: 3e prijs WIKI Award 2018) 

     Cystic fibrosis en depressie (groep 15_11)

     Cystic Fibrosis en intimiteit (groep 20_04)

     Syndroom van Turner en depressie (groep 17_07)

     Syndroom van Down en depressie (groep 20_09)

     Syndroom van Usher en Depressie (groep 21_11) 

 

 

Verslaving: 

    Heroïne verslaving en depressie (groep 19_15)

      

Meer weten over studeren op het grensvlak van de psychologie en geneeskunde?

Lees hier meer over de 2-jarige master opleiding Medische Psychologie in Tilburg: http://www.tilburguniversity.edu/nl/onderwijs/masteropleidingen/mp/

 

 

Achtergrond

Voor het vak Psychofarmacologie zijn verschillende lesboeken beschikbaar. Echter, er zijn geen boeken die zijn toegespitst op psychofarmacologie specifiek binnen de medische psychologie. Toch krijgen medisch psychologen in hun werk te maken met mensen die enerzijds een somatische ziekte en anderzijds psychische klachten ervaren. Voorbeelden van somatische ziekten die gepaard kunnen gaan met psychische klachten zijn hart- en vaatziekten, diabetes, kanker, de ziekte van Alzheimer en COPD. Psychische problemen die hierbij worden ervaren zijn bijvoorbeeld  angst- en stemmingsstoornissen en deze psychische klachten kunnen van invloed zijn op het beloop van de medische aandoening. Daarnaast komt het in de praktijk vaak voor dat beide aandoeningen tegelijk met medicatie worden behandeld. Denk bijvoorbeeld aan bloedverdunners en antidepressiva bij hart- en vaatziekten. De mogelijke interactie tussen deze medicatie is verder beschreven in deze WIKI's.

Het idee voor deze opdracht is ontwikkeld door Paula Mommersteeg, universitair docent medische en klinische psychology, van het 'Center of Research on Psychology in Somatic diseases' (CoRPS) Tilburg University, en is eerder beschreven in het 'Ideeënboek Sociale Media in het Onderwijs'. De uitwerking van de opdracht is tot stand gekomen in samenwerking met Dr. Hester Duivis, tijdens haar promotieperiode aan Tilburg University. 

 

Grassroots subsidie 2013: Dr. Paula Mommersteeg heeft voor het ontwikkelen en toepassen van deze WIKI opdracht voor de cursus psychofarmacologie een 'Grassroots project' subsidie ontvangen twv 2000 euro. Deze waardering en stimulering van onderwijsvernieuwing is door Tilburg University beschikbaar gesteld. Serotonin Transporter

 

 

 

 

  Number of views:  Creative Commons License